انتشار یافته در فصلنامه طب در ورزش
این دسته شامل مواد مخدرها یی مانند مورفین، فنتانیل، و بوپرنورفین است که به‌طور عمده برای کاهش درد شدید استفاده می‌شوند. این داروها در طول مسابقه (in-competition) ممنوع هستند، زیرا می‌توانند:

آستانه تحمل درد ورزشکار را بالا ببرند؛

منجر به عملکرد غیرطبیعی یا خطرناک شوند (مثلاً در ورزش‌های پرخطر).

مثال‌هایی از داروهای S7:
مورفین (Morphine)

فنتانیل (Fentanyl)

اکسی‌کودون (Oxycodone)

متادون (Methadone)

اکسی مورفون (Oxymorphone )

بوپرونورفین (Buprenorphine)

هیدروومورفون ( Hydromorphone)

دکسترومورامید (Dextromoramide)

دیامورفین ، هرویین (Diamorphine (heroin))

پنتازوسین (Pentazocine)

ترامادول (Tramadol)

پتیدین (Pethidine)

نیکومورفین (Nicomorphine)

نارکوتیک‌ها چیستند؟
نارکوتیک‌ها یا مواد مخدر، داروهایی هستند که عمدتاً برای کاهش دردهای شدید استفاده می‌شوند. آن‌ها روی سیستم عصبی مرکزی اثر گذاشته و حس درد را سرکوب می‌کنند. نارکوتیک‌ها می‌توانند حس سرخوشی، آرامش، و گاهی بی‌حسی ایجاد کنند.

دلایل ممنوعیت در ورزش:
افزایش تحمل درد:

ورزشکار با مصرف این داروها می‌تواند دردهای طبیعی حاصل از تمرین یا مسابقه را نادیده بگیرد.

این باعث می‌شود فرد از توانایی طبیعی خود فراتر رود، که unfair (غیراخلاقی) محسوب می‌شود.

خطر آسیب‌دیدگی:

چون درد به عنوان یک هشدار طبیعی بدن عمل می‌کند، حذف آن ممکن است منجر به تشدید آسیب‌ها شود.

اثرات روانی:

این داروها ممکن است با کاهش اضطراب یا ایجاد احساس سرخوشی، بر تصمیم‌گیری و واکنش‌ها اثر بگذارند.

مثال‌هایی از داروهای نارکوتیک ممنوع در مسابقه:

مورفین (Morphine) - برای درد شدید پس از جراحی یا آسیب
فنتانیل (Fentanyl) Duragesic، Sublimaze قوی‌تر از مورفین؛ بسیار اعتیادآور
اکسی‌کودون (Oxycodone) OxyContin، Percocet داروی خوراکی ضد درد قوی
بوپرنورفین (Buprenorphine) Subutex، Suboxone گاهی برای ترک اعتیاد هم به‌کار می‌رود
متادون (Methadone) - هم ضد درد است و هم برای درمان اعتیاد به سایر نارکوتیک‌ها استفاده می‌شود

شرایط استفاده مجاز (TUE):

در برخی شرایط خاص (مثلاً درمان پزشکی با نسخه)، ممکن است ورزشکار با مجوز TUE (معافیت درمانی) از این داروها استفاده کند.

اگر ورزشکار به دلایل پزشکی واقعی نیاز به استفاده از این داروها داشته باشد، باید از طریق کمیته پزشکی یک مجوز به نام TUE (Therapeutic Use Exemption) بگیرد. بدون این مجوز، استفاده از نارکوتیک‌ها حتی با نسخه پزشک، دوپینگ محسوب می‌شود.

عوارض جانبی نارکوتیک‌ها (حتی خارج از بحث دوپینگ):
خواب‌آلودگی

تهوع و استفراغ

یبوست

تنگی نفس

وابستگی و اعتیاد جسمی و روانی

نکات مهم برای ورزشکاران:
مصرف تصادفی (مثلاً در درمان دندان یا جراحی) بدون دریافت TUE، خطرناک است و ممکن است منجر به محرومیت شود.

سازمان‌هایی مثل WADA، USADA، و سایر نهادهای ضد دوپینگ، حتی نسخه پزشک را بدون TUE معتبر نمی‌دانند.

تست‌های امروزی  این داروها را با دقت بالا از طریق ادرار، بزاق، یا حتی موی سر تشخیص می دهند.

آیا مصرف نارکوتیک‌ها همیشه دوپینگ است؟
خیر. اگر بیرون از زمان مسابقه (Out-of-Competition) مصرف شود و هدف درمانی واقعی داشته باشد، مجاز است — اما همچنان باید احتیاط شود و اسناد پزشکی معتبر آماده باشد.

چه کسانی دوپینگ با دسته دارویی S7  انجام داده اند؟
در تاریخ ورزش، برخی ورزشکاران به دلیل استفاده از نارکوتیک‌ها (که در دسته‌بندی S7 WADA قرار دارند) دچار محرومیت یا مجازات‌های قانونی شده‌اند. استفاده از این مواد اغلب به دلیل تلاش برای کاهش درد و بهبود عملکرد در ورزش‌های پر فشار یا برای مقابله با آسیب‌ها بوده است. در ادامه به چند نمونه از ورزشکارانی که به استفاده از مواد نارکوتیک متهم یا محکوم شده‌اند، اشاره می‌کنم:

1. آشر  (Asher)  دو و میدانی
آشر دو و میدانی‌کار آمریکایی، به دلیل استفاده از مورفین در جریان مسابقات دو و میدانی تحت بررسی قرار گرفت. او اعتراف کرد که برای کاهش درد ناشی از یک آسیب قدیمی از این دارو استفاده کرده بود. هرچند که تصمیم نهایی درباره محرومیت او تغییر کرد، این نمونه نشان‌دهنده سوءاستفاده از مواد نارکوتیک در رقابت‌ها است.

2. ماریو بالوتلی (Mario Balotelli) - فوتبال
این فوتبالیست ایتالیایی در گذشته در مورد استفاده از داروهای مسکن مانند فنتانیل صحبت کرده بود. این داروها ممکن است به عنوان بخشی از درمان آسیب‌های جسمی استفاده شوند و در صورتی که در دوران مسابقات مصرف شوند، به عنوان دوپینگ شناخته می‌شوند.

3. گرت دیویدسون (Gareth Davidson) - وزنه‌برداری
گرت دیویدسون از بریتانیا در گذشته به دلیل استفاده از نارکوتیک‌ها (بویژه مورفین و متادون) در مسابقات وزنه‌برداری محکوم به محرومیت شد. این مواد به‌طور خاص برای کاهش درد در طول تمرینات و مسابقات فشرده استفاده می‌شدند.

4. پل رایس (Paul Rice) - دو و میدانی
این ورزشکار آمریکایی که در رقابت‌های دو و میدانی شرکت داشت، به استفاده از هیدروکودون (یک داروی نارکوتیک) متهم شد. او از این دارو برای کاهش درد ناشی از آسیب‌ها استفاده کرده بود و در نهایت با محرومیت مواجه شد.

5. نایرو کوئنتانا NairoQuintana) )  دوچرخه سواری

این ورزشکار  کلمبیایی بخاطر مصرف ترامادول در ژوئیه ۲۰۲۲ در مسابقات تور دو فرانس جریمه شد و در نتیجه حذف شد.

6. بابی پورتیس (BobbyPortis )بسکتبال

بسکتبالیست ایالات متحده آمریکا  بخاطر مصرف ترامادول در فوریه ۲۰۲۵ )کمیته ضد دوپینگ لیگ(  NBA محکوم به محرومیت از ۲۵ بازی شد.

7. لوسی ونگویی کابو (Lucy Kabuu) دوومیدانی )نیمه استقامت(

از کنیا به علت مصرف مورفین در  آوریل ۲۰۱۸ )مسابقه میلان( AIU/WA IAAF محکوم به محرومیت ۲ سال تا ژوئیه ۲۰۲۰و لغو نتایج دوره شد.

8. جاش گوردون (Josh Gordon)  فوتبال آمریکایی

از ایالات متحده آمریکا برای مصرف کدئین )شربت سرفه تجویزی( فصل ۲۰۱۴ NFL  محکوم به  محرومیت یک فصل شد.

پیامدهای قانونی و اخلاقی:
ورزشکارانی که از مواد ممنوعه مانند نارکوتیک‌ها استفاده می‌کنند، با خطر محرومیت، لغو جوایز، و دیگر پیامدهای قانونی روبه‌رو می‌شوند.

بیشتر فدراسیون‌ها و سازمان‌های ضد دوپینگ، هرگونه استفاده از داروهای این چنینی را غیراخلاقی می‌دانند، زیرا می‌تواند منجر به رقابتی ناعادلانه شود.

منابع (نمونه‌ای از منابع قابل ارجاع)
Wells DJ. Gene doping: the hype and the reality. Br J Pharmacol. 2008.

World Anti-Doping Agency. The 2025 Prohibited List.

Friedmann T, Rabin RL. Gene doping and sport. Science. 2003.

دکتر عزیزه فرزین مهر –متخصص پزشکی ورزشی